TOD แนวคิดการพัฒนาเพื่อเสริมความแข็งแกร่งในประเทศญี่ปุ่น

NIKKEN SEIKEI LTD ก่อตั้งมาแล้วกว่า 100 ปี เป็นที่ปรึกษาด้านการออกแบบในหลากหลายสาขา และยังทำงานโครงการมาแล้วมากกว่า 2,500 โครงการ กว่า 50 ประเทศทั่วโลก ซึ่งสามารถทำงานในโครงการได้ทุกขนาด ตั้งแต่สเกลระดับเล็กไปจนใหญ่ อีกทั้งยังมีประสบการณ์เกี่ยวกับ TOD (Transit Oriented Development) มามากมาย ทั้งโครงการในประเทศญี่ปุ่น เช่น

• Grand Front Osaka Development, Japan
• Futako-tamagawa Development, Japan
• Queens Square Yokohama, Japan
• Liu Li Qiao Metro Hub Master Plan,
• Suzhou Taihu New CBD, China

สิ่งที่น่าสนใจคือหน่วยงานเอกชนที่พัฒนา TOD ได้ดำเนินการสร้างความเชื่อมโยงในระบบขนส่งต่างๆ อีกทั้งยังมีกฏเกณฑ์ และระบบต่างๆ มากมายที่จะส่งเสริมความแข็งแกร่งของเมืองใหญ่ในประเทศญี่ปุ่น

การดำเนินการการรถไฟครั้งแรกในประเทศญี่ปุ่นเริ่มในปี 1872 ระหว่างโตเกียว และโยโกฮาม่า ซึ่งการก่อสร้างทางรถไฟแห่งชาติ เริ่มต้นโดยรัฐบาล อย่างไรก็ตามด้วยเหตุผลทางการเงินการดำเนินงานของภาคเอกชนก็ได้รับการอนุมัติในเขตเมือง นั่นคือจุดเริ่มต้นของการรถไฟเอกชนในญี่ปุ่น

การเดินทางเป็นส่วนนึงของชีวิตเรา เพื่อใช้ในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน การพัฒนาระบบทางรถไฟรางจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ ถึงแม้ว่าทางรัฐบาลญี่ปุ่นจะมีข้อจำกัดทางด้านการเงิน หน่วยงานภาคเอกชนเลยลงมาช่วยพัฒนาโครงการด้วย ทำให้โครงการพัฒนาระบบรถไฟ จะมีทั้งหน่วยงานภาครัฐ และเอกชนร่วมด้วย ซึ่งทางรัฐบาลญี่ปุ่นจะให้สิ่งตอบแทนเป็นค่า PR Bonus ของ public space อีกด้วย

ตัวอย่างโครงการที่มีการพัฒนา TOD ซึ่งช่วยให้เมืองมีความน่าอยู่ และประชาชนมีชีวิตที่ดีขึ้น

โครงการพัฒนาโดยรอบพื้นที่สถานีชิบุย่า

ซึ่งเป็นโครงการขนาดใหญ่ และอยู่ในระหว่างการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีชิบุย่า ซึ่งมีผู้โดยสารจำนวนกว่า 3 ล้านต่อวัน สำหรับแผนการพัฒนา TOD มาตั้งแต่ 20 ปีที่แล้ว เพื่อแก้ปัญหาเรื่องการเชื่อมต่อ พื้นที่สาธารณะ ความปลอดภัย อาคารเก่า โดยจุดประสงค์หลักคือ การเคลื่อนย้ายสถานีให้มีการเชื่อมต่อกันมากขึ้น พร้อมทั้งปรับปรุงอาคารใหม่ และพื้นที่สาธารณะให้ดีขึ้น

บริเวณรอบสถานีชิบุย่า เป็นพื้นที่ที่แสดงวัฒนธรรมได้อย่างมีชีวิตชีวาที่สุดในโตเกียว (hip culture) และยังเป็นหนึ่งในย่านบันเทิงที่สำคัญโตเกียว นอกจากนี้ยังมีสภาพแวดล้อมการเดินที่เป็นเอกลักษณ์ในภูมิประเทศที่เป็นหุบเขา

TOD แนวทางเพื่อการฟื้นฟูเมือง

1. การดำรงชีวิต การทำงาน และการเล่น ผสมผสานกันรอบพื้นที่สถานี
2. แนะนำสิ่งอำนวยความสะดวกสาธารณะ หรือสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้คนทุกรุ่น และทุกวัย
3. การเชื่อมต่อพื้นที่ใกล้เคียงบริเวณรอบนอกเขต
4. จับผลประโยชน์สูงสุดของผู้ใช้สถานี
5. ใช้สิ่งจูงใจต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมการลงทุนของภาคเอกชน
6. การรักษาความปลอดภัยของอสังหาริมทรัพย์ที่หน้าสถานี
7. ชุมชนวัฒนธรรมขับเคลื่อนการดำเนินงาน และการจัดการ

“The place should be attractive and comfortable for people who lives in or around the area, surrounded with retails, commercial building, office building, park or multi-purpose spaces”

สรุปได้ว่าบริษัทภาคเอกชนก็มีส่วนสำคัญในการปรับปรุงสถานีในชิบุย่า และก็ยังมีอีกหลายๆ บริษัท ที่พยายามแข่งขันกันสร้างสถานีเพื่อดึงดูดคนมาใช้ บริษัทเอกชนได้มีการปรับปรุง และพัฒนาการขนส่ง อาคารผู้ด้วยสาร และเป็นส่วนสำคัญมาก เพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้ใช้พื้นที่

ช่วง Q/A

Q : เราจะใช้เวลากี่ปีในการพัฒนาโครงการมักกะสัน?
A: มักกะสันเป็นโครงการที่สำคัญ และมีประโยชน์มากในการเชื่อมต่อสนามบินโดยตรง อาจจะมีการจัดการประชุม หรือแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม แต่ไม่แน่ใจว่าต้องใช้เวลากี่ปีในการพัฒนา

Q : ช่วงนี้ผ่านมาในประเทศไทยกี่โครงการ
A : ที่จำได้มีอยู่ 2 โครงการ และบริษัทก็มีสำนักงานในกรุงเทพมหานครด้วย

จบแล้วสำหรับบทความ ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ และช่วยให้ผู้อ่านได้เข้าใจความหมายของคำว่า “TOD” มากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ทางทีมงาน BUILK ก็ต้องขอขอบคุณ คุณ Wataru Tanaka (Executive Officer + Principal, Urban and Landscape Design) ที่สละเวลามาแชร์ความรู้ดีๆ ให้กับผู้ร่วมงานรักเหมาfest ในปี 2019 นี้ด้วยครับ